Dag 9 Paradijs

Het was nog donker toen Anita en ik weggingen van de lodge. De geur van de morgen verwelkomde een nieuwe dag. Dat is iets wat ik de komende tijd zeker ga missen; de geur van het warme zand, een beetje dauw op de bladeren van struiken en bomen, stilte en het ontwaken van de kippen en een enkele haan. Op de achtergrond het voorbijrijden van een enkele brommer of auto op weg naar het werk. De dag begint hier vroeg. We hadden de vuile was gisteren al in wat zakken klaargezet. Marie wilde graag voor ons wat kleren wassen. Ongelofelijk lief en ook heel erg welkom want met de warmte en het stof zijn we al aardig door onze schone kleding heen. We reden onze tijdelijke compound uit de weg op het duister in. Pikdonker. Langs de weg wat mensen die liepen en een onverlichte fietser; ongetwijfeld naar school of werk. Verder een een koppeltje ezels en een enkele koe. Het rijden in het donker is echt gevaarlijk hier. De 'bumps' als snelheidsbeperkers en gaten in de weg moet je kennen om veilig aan te komen op je plaats van bestemming. Het voelt alsof we thuis zijn hier wanneer we Sifoe binnenrijden. We zetten de auto bij de markt en lopen door de nog stille straat naar de compound van Essa en Marie. Een enkele vroege kip schiet voor onze voeten weg terwijl al lopend door het zand onze slippers direct vollopen; het voelt vertrouwd, ook in het donker. Wanneer we het hek openmaken en de compound binnenlopen is Marie al aan het werk. De hele compound is schoon en aangeveegd; er is al hard gewerkt op de vroege dag. Marie is bezig met het omspoelen en vullen met water van twee wasteiltjes. Na een warme begroeting pakt ze direct de tasjes met was uit handen en begint met sorteren. We praten wat met Essa over zijn zorgen voor vandaag om z'n zieke zuster. Een kwartier later gaan we weer en lopen de zanderige straat door. Haast ongemerkt is het helemaal licht geworden. Een nieuwe dag is begonnen. 

Inmiddels is het na elven dat we vanaf het Education Centre naar de begraafplaats liepen. We waren door Mama en Isatou voorzien van shirts voor deze gelegenheid zodat we extra opvielen als groep. De zon stond hoog aan de hemel. Het was warm. Bij de begraafplaats was het een enorme bende: struinend over de bulten vuilnis kwam een gevoel van hopeloosheid over me: waar te beginnen? Maar we waren er nu en Mama en Isatou hadden mensen opgetrommeld en we hadden zakken dus: van start! We hebben veel bruikbaar plastic bijeengebracht en in zakken klaargezet. Moussa haalde de pick-up tuk tuk om de grote delen alvast weg te brengen. Ondertussen waren we gespot door wat jongens uit de buurt die ons spontaan kwamen helpen. Wat geweldig! Dit is het begin! Mama zag ook een groep vrouwen kijken naar wat we aan het doen waren. Samen met Anita ging hij op hen af om te vertellen wat en waarom we hiermee bezig waren en hoe belangrijk dit is. Weer een zaadje geplant! Wat doet Mama dat goed en fijn te zien dat men zoveel vertrouwen in hem heeft.

Begin van de middag na de succesvolle opstart zijn Yonna, Anita en ik naar onze logde gegaan. Silvijn zou de middag samen met de mensen van YPWB doorbrengen. Wat opfrissen en een duik in ons zwembad. Een heerlijke verfrissing! Anita en Yonna zouden later op de middag worden opgehaald voor een afspraak met de lokale Rotary en ik had met Sanna afgesproken een bezoek te brengen aan Pa Cole en wat andere praktische dingetjes regelen. Kalifa nog even gebeld waar de winkel van Sanna ongeveer was, Anita en Yonna daggezegd en op weg gegaan. Ook alleen voelt het hier goed. In Sifoe langs de weg nog even gestopt; een hartelijk "How are you?" van een enthousiaste jonge vent die bij zijn eigen winkeltje wachtte op klandizie en hoopte dat deze tubab zijn dag ging maken. Nee, de shop van Sanna is nog even verder. Sanna was blij me te zien. Z'n winkel bekeken en samen op pad nadat hij iemand had gevraagd om op de winkel te passen. In de auto gezellig gepraat; we kennen allebei Sulayman dus allerlei belevenissen uitgewisseld terwijl ik door hem door het buitengebied van Sifoe over smalle zandwegen omringd door struikgewas de auto rustig door de bulten en kuilen manoeuvreert. Sanna opent het hek en we rijden naar binnen. Wat me direct opvalt is dat alles wordt beregend met druppelslangen. Ziet er bekend uit. Zelfs de kokosnoten worden beregend. Pa Cole komt direct op ons aflopen. Leuke kennismaking met een plezierige man. Opgeleid tot timmerman en meubelmaker maar dat ingeruild voor een heuse 'agruculture and experimental plant'. Met veel passie en liefde is hij dagelijks bezig de planten te verzorgen en nieuwe teeltmethoden uit te proberen. Sinaasappelbomen in allerlei soorten, lime kokosnoten, bamboe (wat groeit dat snel!) aardbeien, appels, ananas en tal van andere Afrikaanse plant- en boomsoorten. Verder ook tal van koffiebonen: robusta en americano. Bij alles is een verhaal: toepassing in de bouw en ook de farmaceutische industrie zoals geneesmiddelen voor kanker. Hij praat er met veel passie en liefde over. We stoppen even bij een sinasappelboom en hij schilt er een paar voor ons: het hoort bij de traditie hier in Gambia even zo'n moment van rust. We lopen verder en hij vertelt over de structuur van de grond. En alles is circulair: een oude borehole tank versnijd hij in stukken om verticale kweek van aardbeien op te zetten. Ook oude regenpijpen gebruikt hij voor dit experiment. Wat een creatieve geest heeft deze man. We praten leuk en gaan wat dieper in op zijn missie in dit werk. Wie weet komt er nog eens een vervolg op. Tenslotte lopen we naar de schuur. Buiten staan wat waterbakken voor een nieuwe activiteit die hij is begonnen: het kweken van tilapia en andere vissen voor verkoop op de markt in Sifoe. In de schuur laat hij de operatietafel zien waar hij de dieren insemineert. Prachtig om te zien de zorgvuldigheid waarmee hij alles doet. Bij het afscheid bedank ik hem voor z'n tijd en open verhaal en vertel hem wat ik vanavond aan de anderen zal vertellen: ik ben in het paradijs geweest. En zo was het.